Hoe oud is het labyrint van Chartres?
Wanneer het labyrint precies is aangelegd is niet met zekerheid te zeggen. Het meest voor de hand liggende antwoord is na de voltooiing van het schip van de kerk.
Tijdens de bouw van de kathedraal is niet logisch, want het labyrint moest tussen de zuilen passen. Bovendien is het niet handig om aan een project van een dergelijke omvang te beginnen als het nog beschadigd kon worden door bouwwerkzaamheden. Historici houden tegenwoordig vast aan de periode tussen 1215 en 1220 (dat is aan het eind van de bouw van de kathedraal), maar 1240 wordt ook genoemd.
Waarom werd het labyrint gemaakt?
Het precieze doel van het labyrint van Chartres is onzeker. Volgens oude documenten werd het labyrint in de Middeleeuwen gebruikt voor een speciale liturgie in de paastijd. Onder de klanken van de Victimae Pachali Laudes – een lied over de verrijzenis van Christus – liep de deken (hoofd van de priesters) door het labyrint terwijl hij een bolletje wol van geel garen tegen zijn lichaam hield.
Alle priesters stonden rond het labyrint. Vanuit het centrum van het labyrint gooide de deken de bol wol naar een priester, die het koord vasthield en de bol teruggooide. Dan werd het naar de volgende priester gegooid, en zo ging het verder.
Victimae Pachali Laudes
De draad is ook een verwijzing naar de draad van Ariadne. In de Griekse mythologie hield de verschrikkelijke Minotaurus zich schuil in het labyrint. Uiteindelijk werd hij verslagen door Theseus, een held die van Ariadne een kluwen wol had ontvangen opdat hij niet zou verdwalen.
Voor de middeleeuwse mens was dit het verhaal van Christus (Theseus) die afdaalde tot de hel (het labyrint) en daar Satan (de minotaurus) versloeg en zo de dood overwon en kon terugkeren naar het licht.
Hoe groot is het labyrint van Chartres?
Het labyrint neemt de hele breedte van het middenschip in beslag en heeft een diameter van bijna 13 meter. Het pad is ongeveer 261 meter lang.
Voor de aanleg zijn 272 stenen gebruikt. Dit aantal is gelijk aan de dagen van de menselijke dracht (9 maanden). Omdat sommige van de oorspronkelijke stenen echter beschadigd en vervangen zijn, kan het aantal variëren als je de stenen zelf telt.
Is er een relatie tussen de roosvenster en het labyrint?
Als je de westelijke gevel (de ingang) zou omvouwen en plat op de grond zou leggen, zou het Rozenvenster perfect samenvallen met het labyrint op de vloer van het schip. Dit feit wordt door veel mensen aangehaald, maar is helaas niet helemaal waar.
Dit idee werd populair gemaakt door Keith Critchlow in de jaren 70, maar in werkelijkheid is er een verschil van ongeveer 3 meter. De diameter van het roosvenster is ongeveer 1,5 meter kleiner dan de diameter van het labyrint.
Als je geïnteresseerd bent in de geometrie van de kathedraal van Chartres, kunt u deze engelstalige documentaire nog bekijken: Chartres Cathedral: A Sacred Geometry (2003).
Het gedeelte over het labyrint en het roosvenster is te zien in het fragment hieronder.
Hoe zag het centrum van het labyrint eruit?
Oorspronkelijk had was er een plakkaat in het midden van het labyrint met een afbeelding van Theseus en de Minotaurus.
Maar van de koperen of messing plaat die vroeger het midden van het labyrint versierde, zijn nu alleen nog een paar vervaagde markeringen over.
De oorspronkelijke plaat werd waarschijnlijk in 1792 omgesmolten om er kanonnen voor het leger van de Franse Republiek van te maken.
Opgravingen uit 1849 brachten aan het licht dat er verder niets begraven lag onder het plakkaat.
Wat symboliseert het labyrint?
Een labyrint is de langste weg die je kunt lopen om van A naar B te gaan. Het concept komt in vrijwel alle culturen voor en heeft dan ook een universele betekenis. Het labyrint is de weg van transformatie, het is de weg naar je ziel. Maar het staat ook symbool voor je levenspad.
Het is de tocht van de pelgrim, die onderweg is naar een vastgesteld doel.
Wanneer kun je het labyrint van Chartres bezoeken?
Normaal gesproken staat het schip van de kathedraal vol met stoelen die het grootste deel van het labyrint aan het oog onttrekken.
De kerk heeft de historische gewoonte om op 21 juni de stoelen te verwijderen.
In de laatste jaren heeft men besloten om het labyrint in de zomer iedere vrijdag te tonen. Hierdoor kun je het bekijken van de eerste vrijdag na de vasten tot de laatste vrijdag in oktober.
Dit tijdschema is echter altijd onderhevig aan veranderingen. Begrafenissen, huwelijken en andere kerkelijke evenementen kunnen ertoe leiden dat het labyrint bedekt blijft. Het is dus nooit zeker of je het labyrint daadwerkelijk kunt bezoeken.
Probeer de kathedraal vóór 10.00 te bezoeken of na 16.00. In de periode daartussen kan het erg druk zijn.
Als je het labyrint gaat lopen, gedraag je dan respectvol; de kathedraal is heilige plek.
Hoe loop je het labyrint?
Het lopen van het labyrint is een persoonlijke ervaring. Op het internet vind je veel suggesties over hoe je het labyrint zou moeten of kunnen lopen. Hieronder mijn advies, gebaseerd op mijn eigen ervaringen:
Mediteer vooraf over een kwestie waar je mee bezig bent. Terwijl je het labyrint loopt, herhaal je de vraag totdat een antwoord zich aan je opdringt.
In het midden van het labyrint herhaal je de vraag en het antwoord dat je kreeg in elk blad van het labyrint.
Je zult merken dat het antwoord steeds duidelijker wordt. Loop dan het labyrint terug terwijl je nadenkt of mediteert over het antwoord.
Praktische informatie
Van eind april tot half oktober kun je iedere avond het Chartres en Lumiere zien. Ik heb hieronder een kort eigen videofragment geplaatst. Het lichtfestival start bij de schemering en herhaalt zich tot 1.00 uur en is geweldig om mee te maken. Je kunt in het parkje bij de hoofdingang zitten kijken en het is gratis.
- Plan je bezoek op vrijdag in verband met de opening van het labyrint
- Gesloten voor bezichtiging op zondagochtend en tijdens (andere) kerkdiensten
- Openingstijden van 8.30 tot 19.30
- Audioguide: € 7,00
- Entree crypte (5 tot 7 keer per dag) : € 4.00 (let op: Franstalig, je krijgt een folder in je eigen taal mee).
- Bezoek klokkentoren: € 6,00
- Folder: officiele folder van de kathedraal kun je HIER downloaden
- Meer franstalige informatie: http://www.chartres-cathedrale.fr/
- Parkeren: Parking Cathédrale, Place Châtelet 28000, Chartres: €2,50 per uur
Verblijf
De kathedraal van Chartres is prachtig, maar ook de oude stad zal je zeker bevallen. Het loont de moeite om een hotel te boeken.
Hiervoor kun je de app hieronder gebruiken. Vul de data in en kijk wat er beschikbaar is.
Mij advies is Mercure Chartres Cathedrale hotel. Het ligt in het centrum, dichtbij de kathedraal en de mensen zijn er bijzonder vriendelijk.
