De Nazca lijnen, Peru, zijn wonderlijke symbolen die eeuwen geleden zijn getekend in een woestijn gebied van ruim 500 km2 tussen Nazca en Palpa. Tientallen dierfiguren, honderden geometrische vormen en duizenden lijnen zijn bewaard gebleven in het woestijnzand van Peru. Dit komt omdat wind en regen schaars zijn; het plateau is een van de droogste plaatsen op aarde met een gemiddelde temperatuur van 25 C.
Nazca
Ergens in het westen van Peru, niet zover van de kust ligt het plaatsje Nazca. Het is een onooglijk plaatsje; er is vrijwel niets te beleven en het opwindendste plekje in de buurt van het dorp is het vliegveld. Hier stijgen kort na elkaar Cessna op met een stuk of vijf belangstellenden. In een vlucht van ca. 30 minuten kan men kennis maken met één van ‘s werelds vreemdste fenomenen: de Nazca lijnen in Peru.
Hoe zijn de Nazca lijnen gemaakt?
De woestijn bestaat uit een bruine, steenachtige laag met daaronder een lichtere laag. In de oudheid werd de donkere laag afgegraven of weggekrast zodat de lichte laag tevoorschijn kwam. Hierdoor ontstonden tekeningen (pictogrammen) en lijnen. Vervolgens maakte men van het donkere zand opstaande randen langs de lijnen. Zo werd het contrast verhoogd en kon men de lichte lijnen duidelijk onderscheiden. Dankzij het kurkdroge, windstille klimaat zijn de lijnen vandaag de dag nog te zien.
De hoeveelheid lijnen is indrukwekkend. Ze lopen kriskras door elkaar over een gebied van 500 km². Er zijn honderden lijnen en tientallen figuren, waarvan de spin, de aap en de kolibrie misschien wel de bekendste zijn.
De ontdekking van de Nazca lijnen
Omdat de lijnen vanaf de grond nauwelijks zichtbaar waren, duurde het tot 1941 voordat er serieuze aandacht aan besteed werd. Toegegeven, eerdere onderzoeken stamden uit 1926, maar die omvatten eigenlijk alleen de rechte lijnen. Zij werden voor het gemak Incatrails genoemd en men geloofde dat het lang vergeten paden waren waarlangs de Inca’s processies hielden of zich verplaatsten.
In 1941 werden de lijnen “herontdekt” door Paul Kosok. Hij ontdekte dat één van de lijnen helder verlicht werd door de zon op de winterzonnewende van 21 juni dat jaar. Hij trok direct de conclusie dat de lijnen een astronomische kalender moesten voorstellen, een gedachte die werd overgenomen door zijn toenmalige assistente Maria Reiche.
Maria Reiche werd in 1903 geboren in Dresden. In 1932 ging ze naar Peru, waar ze gouvernante werd bij een familie in Cuzco. Toen ze na twee jaar weer terug naar Duitsland wilde werd ze door vrienden overgehaald om in Lima te gaan wonen. Ze zou wetenschappelijk werk gaan vertalen.
In Lima ontmoette ze dr. Paul Kosok, een ontmoeting die haar leven veranderde. Ze kwam via hem in aanraking met de Nazca lijnen en zou de rest van haar leven gepassioneerd onderzoek doen naar de oorsprong en de betekenis van de lijnen.
Wie was Maria Reiche?
Als je over de Nazca lijnen leest, zul je de naam Maria Reiche ongetwijfeld tegenkomen. Vanuit haar nederige huisje in de pampa’s wierp ze zich op als conservator en bewaker van de lijnen.
Dankzij haar inspanningen wist ze ervoor te zorgen dat het gebied werd beschermd. Mensen mogen er niet overheen lopen en de lijnen zijn van de grond alleen te bezichtigen vanuit een observatietoren naast de weg.
Dankzij de inspanningen van Reiche werden de Nazca lijnen een wereldberoemde bezienswaardigheid, die sindsdien door talrijke deskundigen is onderzocht. Studies naar de ouderdom, uitgevoerd dankzij de vondst van houten palen op sommige punten, wezen uit dat ze ongeveer 2000 jaar geleden werden gemaakt, tussen 500 v. Chr. en 500 n. Chr.
Vlak voor haar overlijden heeft Maria Reiche haar laatste gedachten toevertrouwd aan een documentaire die op Discovery Channel is uitgezonden. Je zag een oude vrouw met een te grote bril op een stoel zitten. Ze leed aan kanker en had niet zo lang meer te leven.
Maria Reiche, getekend door een levenslange obsessie, moest toegeven dat zij na jaren van onderzoek naar de betekenis van de lijnen niet veel verder was gekomen. Het geheim van de Nazca lijnen was nog even mysterieus als op de dag dat zij voor het eerst arriveerde in Nazca. Maar toch wist ze het grootste mysterie te ontrafelen. Het mysterie van ons bestaan. Haar laatste woorden in de documentaire waren:
There is no world anymore
There is an existence and a strong vibration,
It is not seeing only
It is a combination of everything that is there
You do not need to run to get to a certain place,
You just fly like an angel
It is like an electrical explosion…
Het doel van de Nazca lijnen
Het doel van de Nazca lijnen is nog steeds niet officieel bekend. Hieronder geef ik een aantal suggesties, maar wat mij betreft, is de echte verklaring nog niet gevonden.
Nazca lijnen als landingsbanen voor UFO's
Erich Dänniker geloofde dat het landingsplaatsen voor UFO’s waren. Eén van de afbeeldingen werd zelfs door hem geïdentificeerd als een zwaaiende astronaut. De afbeeldingen zouden vanuit de ruimte zichtbaar zijn.
Ik moet eerlijk toegeven dat zijn boek mij heeft geïnspireerd de Nazca lijnen te bezoeken. Niet zozeer omdat ik zijn theorie onderschreef, maar omdat ik nieuwsgierig was geworden naar deze enorme pictogrammen. Mijn conclusie was dat de eindloze lijnen wel iets weg hadden van landingsbanen, maar het feit dat ze kriskras over elkaar liepen ontzenuwde deze theorie direct. Ufo’s zouden op de grond hopeloos met elkaar botsen! De lijnen moesten een andere verklaring kennen.
Toen ik de afmetingen van de lijnen werkelijk zag, bekroop mij het gevoel dat hier sprake was van iets dat we niet kunnen bevatten.
Het 32 meter lange mensachtig figuurtje waarover von Dänniker schreef dat hij zou zwaaien, alsof hij ons begroette na een verre reis, kon het ook een afbeelding van een uil of een mens zijn. De meeste afbeeldingen zijn herkenbaar, maar niet natuurgetrouw, weergegeven. Ze doen een beetje denken aan stripfiguren.
Ik hoorde voor het eerst van de Nazcalijnen toen ik een boek van Von Däniken las. In één van zijn eerste boeken Waren de goden kosmonauten beschreef hij de Nazcalijnen als landingsplaatsen voor Ufo’s. Ik kan me herinneren dat het boek voorzien was van foto’s en dat ik onder de indruk was van de lijnen. Waarschijnlijk is het idee om de Nazcalijnen te bezoeken op dat moment geboren.
Deze 40e jubileumeditie is uitgebreid met een nieuw voorwoord en een nieuw nawoord (speciaal geschreven voor de Nederlandse lezers door Erich von Däniken!). Het bevat meer dan 50 (nieuwe) foto’s.
Nazca lijnen, pictogrammen voor de Goden
Ervan uitgaand dat de Nazca lijnen niet voor de grap zijn gemaakt, ligt het voor de hand te veronderstellen dat ze bedoeld zijn voor de godenwereld. Deze theorie begint steeds meer terrein te winnen. De figuren zijn symbolen. De spin staat voor water en de kolibrie voor vruchtbaarheid.
In de grond rond de lijnen zijn offerplaatsen gevonden, versierd met schelpen. Al deze symbolen maken deel uit van een groter geheel, dat eigenlijk alleen te bevatten is als je de totale cultuur van deze Nazca indianen begrijpt.
De meeste figuren bestaan uit een enkele lijn die zichzelf nooit kruist. Dit zou het pad van een ritueel doolhof kunnen zijn, min of meer zoals het Labyrinth in Chartres. Als dat het geval was, zouden de Nazca’s, toen zij langs de lijn liepen, het gevoel kunnen hebben gehad dat zij de essentie van de tekening in zich opnamen. Dit idee werd het eerst geopperd in 1975 door Alan Sawyer.
Het heilige landschap van Nazca
Persin Clarkson suggereert in 1985 dat er een relatie is tussen de lijnen en de irrigatiesystemen. Zij verwijst weer terug naar het onderzoek van 1926, waar de lijnen werden geïnterpreteerd als oude wegen (sacred Inca trails).
Ook legt ze een relatie met de ceques in Cusco. Dit zijn lijnen die vanuit het centrum van Cusco leiden naar bijzondere plaatsen in de omgeving. Deze bijzondere plaatsen kunnen bronnen zijn, opgerichte stenen, tempels, speciale heuvels etc.
Clarkson denkt dat de kruispunten van de nazcalijnen ook bijzonder zijn. In de omgeving van Cusco wordt gesproken van een heilig landschap. Het natuurlijke heiligdom is als het ware versterkt door menselijke interventies. Wellicht dat dit ook voor Nazca geldt.
De Nazca lijnen vormen een astronomische kalender
De discussie over de astronomische betekenis van de Nasca lijnen (zoals Maria Reiche die aanhing) is inmiddels omstreden. Recent onderzoek wees uit dat een aantal individuele rechte lijnen zijn uitgelijnd met de equinox en zeven willekeurig gekozen heldere sterren. Het aantal gevonden treffers rechtvaardigt echter niet de theorie dat de Nazca lijnen een astronomisch kalendersysteem is. Aan de andere kant is er nog meer onderzoek nodig om deze theorie volledig uit te sluiten.
De Nazca lijnen zijn ontworpen door hallucinerende sjamanen
Een video, vertoond op het vliegveldje van Nazca, suggereert dat sjamanen de Nazca-afbeeldingen zagen onder invloed van hallucinogenen. De pictogrammen en lijnen zouden geïnspireerd zijn op wat de sjamanen onder invloed zagen. Helaas heb ik deze video nergens terug kunnen vinden, maar ik vond wel een wetenschappelijke verhandeling uit 1980 over het verband tussen hallucinogenen en Nazca-keramiek (bron).
Andere gedachten over de Nazca lijnen
De indianen die verantwoordelijk voor de Nazca lijnen waren, hebben ook de ondergrondse aquaducten (Piquois) aangelegd die de regio in de 21ste eeuw nog steeds van water voorzien. Het was een intelligent en ontwikkeld volk, en als je in een vliegtuigje over de geoglyphen vliegt, kun je niet anders dan bewondering voor ze hebben.
En toch is het gebruik van geoglyphen niet uniek.
In Chili zijn geoglyphen gevonden in de Atacama Woestijn. Je hebt de Great Serpent Mount in Ohio (VS) en Blythe Intaglios in California. Wat dichter bij huis kun je naar Engeland om de Cerne Abbas Giant of de Uffington White Horse te bekijken. Kortom het idee wordt in verschillende continenten en in verschillende periodes toegepast.
Eigenlijk zijn hedendaagse graancirkels ook voorbeelden van pictogrammen die het beste vanuit de lucht te bekijken zijn. Als je deze link volgt, kun je zien hoe we graancirkels hebben onderzocht.
Vliegen over de Nazca lijnen, hoe regel je dat?
Als je op eigen gelegenheid naar Peru gaat en over de Nazca lijnen wilt vliegen kun je dit zorgeloos regelen via “GetyourGuide”. Je hebt verschillende mogelijkheden. Je kunt in Lima vertrekken voor georganiseerde dagtour met een bezoek aan de woestijn, maar je kunt ook vanuit je hotel in Nazca vertrekken.
Het voordeel van GetyourGuide is dat je vooraf weet wat het kost en dat je niet bang hoeft te zijn dat je wordt afgezet.
Mocht je het helemaal zelf willen regelen, dan kun je natuurlijk naar de toeristeninformatie in Nazca of naar het vliegveld.
Een paar tips voordat je over de Nazca lijnen vliegt:
- Neem vooraf een reispilletje. Veel mensen worden misselijk tijdens de vliegtocht.
- Vlieg zo vroeg mogelijk. Zo heb je de grootste kans dat je op tijd vertrekt en het licht is optimaal om de lijnen te zien.
- Vergeet je paspoort niet! Ook al is het een binnenlandse vlucht, je moet een paspoort bij je hebben.
- Neem zo min mogelijk mee zodat je niet op je spullen hoeft te letten en zo veel mogelijk kunt zien. Je hebt geen supergrote lenzen nodig om mooie foto’s te maken. Met een simpel toestelletje kun je bij goed licht de mooiste plaatjes schieten.
Veel foto’s op deze pagina zijn gemaakt met mijn eerste digitale camera, die ik in 2003 heb gekocht.
Tegenwoordig maak ik foto’s met de Sony Cyber-shot RX100.
Dit is een heerlijke kleine camera waar ik prachtige foto’s mee kan maken die kwalitatief niet veel onder doen voor een professioneel toestel.
