In boeken over de mysteries van de wereld kom ik telkens slangen tegen. Ik ontmoet haar in de Bijbel, in Egypte, in het Verre Oosten en in Midden-Amerika. Soms is zij een draak of een Naga, dan weer heeft ze de gedaante van een cobra. Ik ontmoet haar in mythen en volksgodsdiensten. Waarom duikt dit creatuur telkens op in de geschiedenis van de mensheid?
Meer weten over de slang als krachtdier en de spirituele betekenis daarvan: Ga naar krachtsymbolen.com
De slang in de Bijbel / de schepping
De slang nu was het listigste van alle dieren des velds, die de HERE God gemaakt had; en zij zeide tot de vrouw: “God heeft zeker wel gezegd: Gij zult niet eten van enige boom in het hof…” (Genesis 3:1).
Zo leren we de slang in de bijbel kennen. Het doortrapte wezen dat Eva weet te verleiden tot het eten van ‘de boom van kennis’ waardoor de mens uit het paradijs wordt verjaagd.
De slang wordt voor straf vervloekt: “op uw buik zult gij gaan en stof zult gij eten zo lang gij leeft.”
Eigenlijk is dit een vreemd verhaal. Een slang die de mens het verschil tussen goed en kwaad doet inzien en een God die hier boos over wordt. Wat is de reden van die woede?
Het verhaal gaat hier mijns inziens over het schuiven met schuld. Adam verschuift de schuld naar Eva en Eva verschuift de schuld naar de slang. Het feit dat zowel Adam als Eva een keuze hadden, wordt door hen beiden ontkend. Ze werden verleid en God bestraft de verleiding.
Waarschijnlijk heeft het verhaal niets te maken met slangen als dier. Het gaat hier over de verleiding die in ons allemaal aanwezig is. De slang is ons ego, de betweter, die het altijd beter weet en ons verleidt te geloven dat we niet verantwoordelijk zijn voor de keuzes die we maken, maar het slachtoffer zijn van omstandigheden. Met deze verleider maakt God korte metten.
Op de website krachtsymbolen.com kun je lezen wat de slang als krachtdier voor je kan betekenen.
De staf van Mozes
De volgende keer dat we in de Bijbel met een slang te maken krijgen is het een instrument van God Zijn grootheid te laten zien. Mozes moet zijn staf op de grond werpen, waarop deze in een slang verandert (Exodus 4:3). Dit is een van de argumenten om de farao ervan te overtuigen dat hij het volk van Israël moet laten gaan.
De koperen slang
Op hun tocht uit Egypte begonnen de mensen te klagen. Voor straf zond de HERE vurige slangen onder het volk, die het volk beten. Toen maakte Mozes een koperen slang en plaatste die op een staak; en wie, wanneer een slang hem gebeten had, op de koperen slang de blik richtte, bleef in leven(Numeri 21:4-9).
Overigens deed Mozes dit in opdracht van God. Maar God waardeerde ook de actie van Hizkia, toen hij de koperen slang van Mozes kapot sloeg. Hizkia deed wat recht is in de ogen des HEREN, geheel zoals zijn vader David gedaan had (II Koningen 18:4).
De slang in het Nieuwe Testament
In het Nieuwe Testament word verwezen naar de koperen slang:
En gelijk Mozes de slang in de woestijn verhoogd heeft, zo moet ook de Zoon des mensen verhoogd worden, opdat een ieder die gelooft, in Hem eeuwig leven hebbe (Johannes 3:14).
Tenslotte vermeld ik de slang of draak in het boek Openbaringen. Er wordt een strijd beschreven tussen Michael en de draak. En de grote draak werd (op de aarde) geworpen, de oude slang, die genaamd wordt duivel en de satan, die de hele wereld verleidt… Wee de aarde en de zee, want de duivel is tot u nedergedaald in grote grimmigheid, wetende dat hij weinig tijd heeft (Openbaringen 12:7-12).
Slangen in Egypte
De slang komen we meerdere malen tegen in Egypte, meestal in de vorm van een cobra. Deze zien we op de kroon van de farao. Het woord farao is een samenstelling van de woorden Aphe en Ra. Aphe is het Egyptische woord voor slang en Ra is de god van de zon.
De slang, symbool van Neder-Egypte, moet de farao beschermen. “Wee degeen die de farao met valse bedoelingen nadert! De slang zal naar voren schieten en de vijand doden!”
Interessante boeken over Egypte
Als je geïnteresseerd bent in Egypte én in de Rozenkruisers, dan is dit boekje een absolute aanrader. Het bevat vijf boeiende voordrachten over het geheim van Egyptische tempels en de rol die ze spelen als plaatsen van genezing.
Egypte is de bakermat van mysteriën. Van daaruit kan het Geheim zich verspreiden over het Middellandse Zeegebied en Europa.
Er is in de loop der tijd al veel geschreven over de mysterieuze farao Echnaton en diens vroeg gestorven opvolger Toetanchamon, maar nooit tevoren werd zijn verhaal op zo menselijke wijze verteld als in deze kroniek.
Barbara M. Veenman (Rotterdam, 1962) is theologe en docente en zong onlangs nog mee in de spraakmakende Nederlandse première van Philip Glass’ gelijknamige opera over farao Echnaton.
Cobra als beschermer
In dit verband is het verhaal rond de opening van het graf van Toetankamon tekenend.
De ontdekker van het graf, Howard Carter, had een parkiet waar hij zeer aan gehecht was. De parkiet zat veilig in een kooitje in het huis waar Carter in Egypte verbleef. Maar op de dag dat het graf werd geopend wist een cobra het huis binnen te dringen en de parkiet werd opgegeten.
Wat het verhaal nog vreemder maakte: het was winter en cobra’s worden in de winter zelden waargenomen. Volgens velen symboliseert dit verhaal de beschermende kracht van de cobra.
Voor de oude Egyptenaren vertegenwoordigt de slang het heelal. De schubben symboliseren de sterren. De slang verbindt alle goden en wordt niet gezien als een op zichzelf staande godheid. De slang is meer een symbool dan een god.
Slangen beschermen het geheime boek van Toth
Volgens de legende is Thot, de god van de wijsheid. begonnen met de verering van slangen. Thot is de god met het hoofd van een Ibis. Hij leerde de mens tellen, lezen en schrijven. Ooit verstopte Thot een boek dat het geheim van het eeuwige leven zou ontsluieren.
De doos waarin het boek ligt, is omringt met een groot aantal slangen, schorpioenen en andere reptielen. Rond de doos ligt een slang gekronkeld die niet kan sterven. En zo is de slang de bewaker van het geheim van de onsterfelijkheid.
De draak die de wereld omvat
Een andere belangrijke god in de geschiedenis van Egypte is Osiris. Deze god wordt vaak gezien als de Nijl. Zijn bijnaam is ‘de draak die de wereld omvat’. Daarmee wordt zowel de zegen als de vervloeking van de Nijl bedoeld. De overstromingen van de Nijl maken het land vruchtbaar, maar brengt tegelijkertijd gevaar met zich mee. Zo wordt de draak gezien als het nieuwe dat voortkomt uit de vernietiging van het oude. Het feit dat een slang vervelt, illustreert deze gedachtegang.
De tempels van Isis
Rest me nog te vertellen dat de tempels van Isis (vrouw van Osiris en de maangodin) bewaakt werden door reptielen. Slangen krioelden over de offers van haar bewonderaars, die dit gebaar interpreteerden als de ultieme vorm van acceptatie.
Zo zie je dat de slang in het oude Egypte zowel wordt gevreesd als vereerd. Zij neemt op deze manier haar eigen plaats in tussen de vele goden. Haar wezen symboliseert nieuw leven, misschien zelfs onsterfelijkheid. Haar hoofddoel is het beschermen van de farao’s.
De oude Grieken en de draak
Het woord draak stamt van het Griekse woord Drakoni, hetgeen degene die ziet betekent. Slangen worden dan ook geassocieerd met het waarnemen van zaken die niet direct door mensen gezien kunnen worden.
Hier symboliseert de slang het onbekende. De slang symboliseert ook onze ‘donkere’ kant. Dit deel hoeft niet per definitie slecht te zijn; het moet meer gezien worden als een deel dat nog zich nog niet openbaart. Het sluimert totdat we ernaar op zoek gaan.
Mythologie
In de Griekse mythologie treffen we de draak ook aan als symbool dat overwonnen moet worden. Hercules, Jason en Perseus hebben slangen of draken verslagen. Maar slangen toonden ook dankbaarheid als ze eens een keertje niet door de mens gedood werden:
zo is er het verhaal van Melampus. Zijn dienaren vonden een nest slangen in een boom in zijn tuin. Ze wilden de reptielen doden, maar Melampus wist twee jonge slangen te redden. Toen deze eenmaal volgroeid waren, bleven ze altijd in zijn buurt. Ze zaten op zijn schouders als hij sliep. Op een nacht doorboorden hun tongen de oren van Melampus. Hij schrok natuurlijk enorm, maar vanaf dat moment kon hij de dieren verstaan en de toekomst voorspellen.
Ook twee andere Griekse grootheden verkregen op deze manier hun voorspellende gaven. Helenus en Cassandra overnachtten in de tempel van Apollo (Delphi). In de ochtend bleek dat slangen hun oren likten. Ook zij konden vanaf dat moment meer zien dan de normale sterveling.
Laocoon
Apollo had sowieso wel ‘iets’ met slangen. Soms positief en soms negatief. Zo is een van zijn priesters (Laocoon), samen met zijn zonen, jammerlijk vermoord door slangen toen hij Troje probeerde te waarschuwen. Hij ‘orakelde’ dat het paard voor de poorten een list was, maar op dat moment kwamen er twee slangen tevoorschijn die hem en zijn zonen doodden. De bevolking zag dit als een daad van de goden en haalden het paard binnen. En dit nog wel tegen het advies van Cassandra, de enige die het verderf voorzag…
De Griekse slang heeft duidelijk iets met ‘orakelen’ te maken. Zij beschikt over de macht om mensen ‘bovennatuurlijke’ dingen te laten doen en ervaren. Maar het blijft een angstaanjagend wezen en om de gevaarlijkste te overwinnen heb je echte helden nodig!
Draken in China
Draken zijn diepgeworteld in de Chinese cultuur. Chinezen noemen zichzelf dan ook wel de afstammelingen van de draak.
De Chinese draak lijkt een mengeling van een slang, een krokodil en een hagedis.
Niemand weet waar zijn oorsprong ligt. Feit is dat uit archeologische vondsten kan worden opgemaakt dat de draak zo’n 5000-6000 jaar geleden al werd vereerd.
Volgens de overlevering zijn keizers feitelijk draken. Daarom slapen ze op drakenbedden, zitten ze op een drakentroon en dragen ze drakenkleding. Overal zijn de afbeeldingen van draken terug te vinden!
De draak is het symbool van de keizerlijke macht.
Weervoorspellers
Een andere functie van de draak is dat hij bepaalt waar en wanneer de regen valt. De draken die hiervoor verantwoordelijk zijn, wonen in paleizen onder de oceaan.
Natuurlijk zijn er veel verhalen over draken. Een boeiend verhaal is het verhaal van Ye. Hij was een liefhebber en verzamelaar van draken. Zijn huis stond vol met afbeeldingen en beelden, die hij koesterde en verzorgde. Een echte draak was zo ontroerd dat hij besloot zichzelf aan Ye te openbaren. Dat had hij echter nooit moeten doen. Toen Ye de echte draak zag, schrok hij zich letterlijk dood!
De slang en de draak
Draken en slangen zijn vrienden, volgens de Chinese mythologie. Draken zijn alleen wat groter en vielen daardoor eerder op.
Beiden symboliseren geluk. Bij de draak komt geluk voort uit kracht en bij de slang is gezondheid voorwaarde voor geluk.
Quetzalcóatl
De gevederde slang was een van de belangrijkste goden uit Midden-Amerika. Hij is ook bekend als Kukulkán. Hij is niet alleen de God van de wind en de regen, hij is ook de schepper van de mens. Hij staat bekend om zijn wijsheid. Het symbool van Quetzalcóatl is de morgenster Venus en hij werd vaak afgebeeld met een baard.
Toen de bebaarde Cortés als Spaanse conquistador voor het eerst voet zette in Midden-Amerika, geloofde de Azteekse keizer Montezuma, dat hij een reïncarnatie was van Quetzalcóatl. Dit verhaal werd in ieder geval lang geloofd door de historici. Inmiddels denkt men dat het meer een stunt van de Spanjaarden was. De oorspronkelijke codex, waarin het verhaal was opgetekend, was geschreven door een Spaanse priester. Montezuma zou zijn troon hebben aangeboden aan Cortés, waarmee de verovering van Midden-Amerika door de Spanjaarden opeens rechtmatig werd.
De serpent & alchemie
De draak speelt een actieve rol in de vervaardiging van de steen der wijzen. Ik zal de volledige procedure hier achterwege laten, maar de rol van de serpent hierin is het opeten van zijn eigen staart.
Een interessante symboliek. Indien een slang zijn staart pakt en naar binnenzuigt, ontstaat een cirkel, het aloude symbool van perfectie en eindeloosheid.
We zien dit symbool ook terug als twee slangen elkaar in de staart bijten:
“Kijk goed naar deze twee draken, want ze zijn het ware begin van de filosofie die de wijzen hun eigen kinderen niet mochten laten zien. De draak die onder ligt en zonder vleugels is, wordt het vaste, bestendige of man genoemd. De bovenste is echter het vluchtige of de zwarte, donkere vrouw… ” (Flamel, 1681).
“De bovenste slang is de wereldgeest die alles levend maakt, die ook alles dood en alle gedaante van de natuur tot zich neemt. Samengevat, hij is alles en ook niets...” (Eleazer, 1735).
Als de twee draken elkaar op gegeten hebben, zijn ze tot één geworden. Daarmee zijn ze onlosmakelijk met elkaar verbonden. “Ze zijn het vluchtigste en ook het meest vaste.” De ‘Ouroboros’ ring ontstaat, het symbool van de wisseling en de wederkeer binnen een jaar.
Boeken over alchemie
De legende: Nicolas Flamel werd geboren in Parijs op 28 september 1330. Bijna 700 jaar later wordt hij gezien als de grootste alchemist van zijn tijd. Er wordt gezegd dat hij het geheim van het eeuwige leven heeft ontdekt. Volgens de archieven stierf hij in 1418. Maar zijn graf is leeg…
Eigenlijk een kinderboek, maar als volwassene lees je het in één adem uit. Zeker als je geïnteresseerd bent in boeken over alchemie.
De raadselachtige hiërogliefen van kabbalisten, Rozenkruisers en vrijmetselaars blijken nauw verbonden te zijn met de vroege wetenschappelijke illustraties op het gebied van geneeskunde, chemie, optica en kleurtheorie. Zelfs voor degenen die geen kennis hebben van de fascinerende geschiedenis van alchemie, is dit boek een genot om te verkennen.
De citaten hierboven van Eleazer en Flamel komen uit dit boek.
Mercurius
Mercurius was de boodschapper van de goden. Op een dag kreeg hij een geschenk van de god Apollo. Dit geschenk was een gouden staf waarmee vrede en harmonie bewerkstelligd kon worden.
Toen hij ermee in Arcadie kwam, “zag hij twee slangen die elkaar beten en wierp hij de stok ertussen. Toen werden ze weer een, vandaar dat de stok (…) een vredesteken is (…)” (G.A. Blocker, 1688)
Gezondheid
De slang was ook het symbool van het eeuwige leven en de gezondheid.
“Uit de python (mercurius vivus) wordt een vet zwaar water bereid. In dat water kunt u (de koning) goud oplossen, zijn hele lichaam en zulks dan aan Vulcanus overgeven die ze kookt tot het hoogste geneesmiddel. Zo kun je met die vette python de koning en de koningin vruchtbaar maken zodat ze ontelbaar veel kinderen verwekken” (Eleazer, 1735).
In de alchemie dus eigenlijk niets dan goeds over de slangen. De middeleeuwse magiërs zagen de waarde in van dit creatuur. Op zich logisch, omdat de slang tegenstellingen in zich verenigt. Uit het dodelijke gif kan men medicijnen vervaardigen. De vechtende slangen van Mercurius worden tot symbool van de vrede. De zichzelf opvretende serpent symboliseert de natuur. Een vervellende slang symboliseert afsterven en opnieuw beginnen…
De slang volgens de Indiase Mystiek
Het volgende artikel is geschreven door Roeland de Hooff.
Hij stuurde mij in 2000 een mailtje over het onderwerp slangen en serpenten. Omdat Roeland een interessante site heeft over westerse en Indiase astrologie heb ik hem gevraagd een artikel te schrijven over de slang volgens de Indiase mystiek. Hieronder het resultaat:
Denk na voordat je de slang wakker maakt!
Diep in ons bekken ligt een opgerolde slang. Die slang bestaat uit pure energie.
Volgens de Indiase mystiek is het bekken de zetel van de kundalini energie. De mens heeft maar ėėn soort energie en dat is de kundalini oftewel levensenergie. Die levensenergie ligt als een opgerolde slang in het bekken.
Het is de bedoeling dat die slang zich op een gegeven moment opheft en langs de ruggengraat naar boven kruipt. Op zijn weg naar boven passeert hij de verschillende chakra’s. Wanneer de slang een bepaald chakra passeert dan wordt dat chakra geopend.
Uiteindelijk zal de slang het bovenste chakra namelijk het kruinchakra bereiken. Wanneer dat het geval is dan is de spirituele evolutie voltooid.
Kundalini yoga en tantra
Er zijn verschillende methoden voor het opheffen van de innerlijke slang bijvoorbeeld kundalini yoga en tantra.
Het is belangrijk om te beseffen dat het alleen voor mensen die goed gegrond zijn en hun voornaamste problemen hebben opgelost aan te raden is om zich hiermee bezig te houden.
Het opheffen van de innerlijke slang kan namelijk leiden tot allerlei buitenzintuigelijke ervaringen die ervoor kunnen zorgen dat iemand het contact met de realiteit volkomen verliest. Verder kan het leiden tot versneld aflossen van karma. Dit betekent dat een persoon in korte tijd veel problemen tegenkomt welke die persoon moet oplossen. Iemand moet dat wel aankunnen. Tenslotte kan het zijn dat het lichaam de grote hoeveelheid extra energie helemaal niet aan kan. Klachten op het gebied van gezondheid kunnen daar het gevolg van zijn.
Denk dus even na voordat je de slang wakker maakt. Voor de meeste mensen is het beter om de slang eenvoudigweg te laten slapen.
De kosmische dans van Shiva en Shakti
De slang heeft ook een erotische betekenis. Dat komt omdat de kundalini energie levensenergie en dus seksuele energie is. Man en vrouw kunnen met elkaar samenwerken om de slang op te heffen.
In het bekken is de man positief (de naar buiten stekende lingam) en de vrouw negatief (de ontvangende yoni). Bij de borsten is de vrouw positief en de man negatief. Zo wisselt de elektrische geladenheid van man en vrouw zich af.
Wanneer man en vrouw (Shiva en Shakti) elkaar omhelzen wordt de slang gestimuleerd om zich op te heffen. Dit door de verschillende elektrische geladenheid van man en vrouw. Zo kan een energiecirkel ontstaan die zich vormt door de lichamen van beide partners heen.
Kundalini meditatie
Natuurlijk zijn er ook vele andere methoden om de kundalini energie op te wekken. Bijvoorbeeld kundalini yoga of het doen van meditaties. Ik wil hierbij met name de kundalini meditatie noemen zoals ontworpen door Osho. Hierin wordt gebruik gemaakt van ademhaling en het opwekken van trillingen om de slang naar boven te laten komen.
Voor mij is de slang dan ook symbool voor levensenergie, spirituele wijsheid en verlichting. Dergelijke opvattingen zijn terug te vinden in de Indiase mystiek.
Roeland de Loof
Is het een dier om te vrezen of om te bewonderen?
De slang is mijns inziens het best samengevat in dit Chinese gedicht:
Mine is the wisdom of the ages
I hold the key to the mysteries of life
Casting my seeds on fertile ground
nurture them with constancy and purpose
My sights are fixed
My gaze unchanging.
Unyielding, inexorable and deep
I advance with steady, unslackened gait
The solid earth beneath me.
I am the snake
(Handbook of the Chinese horoscope)
