Het standbeeld van Zeus in Olympia was één van de zeven wereldwonderen uit de oudheid. Het is vervaardigd in 466-456 BC door de kunstenaar Phidias. Het voltooide beeld werd ca. 430 BCE ingewijd. In de vierde eeuw werd het naar Constantinopel verplaatst en het is in 462 AD helaas vernietigd tijdens een grote stadsbrand.
Wat was er bijzonder aan het standbeeld van Zeus in Olympia?
Het standbeeld van de machtige Zeus was meer dan 13 m hoog en stelde de god voor die op een troon zat.
Het beeld was groter dan Athena Parthenos in Athene, die ook door Phidias was ontworpen. Het Zeusbeeld was, net als Athena, chryselefantien. Dit is een technische term voor een bouwtechniek van een combinatie van goud en ivoor over een houten kern. De huid van de god (gezicht, romp, armen en benen) bestond uit ivoren platen en er werd goud gebruikt voor zijn baard, gewaden en staf.
De fijne details werden uitgewerkt met behulp van een breed scala aan materialen: zilver, koper, glas, ebbenhout, email, verf en juwelen.
De kleivormen die in Phidias’ werkplaats voor een soortgelijk beeld werden ontdekt, suggereren dat het daar eerst in stukken werd opgericht (de grootte van de werkplaats is precies dezelfde afmetingen als de tempel in Olympia) en vervolgens in elkaar werd gezet op de eindbestemming.
Het standbeeld was in het midden van de tempel geplaatst, zodat wanneer de deuren werden geopend, het kon uitkijken op de offers en ceremonies die net buiten ter ere van die god werden uitgevoerd. Het was zo impossant dat de oude grieken het als een van de zeven wereldwonderen beschouwden.
Hoe weten we hoe het standbeeld van Zeus eruit zag?
De meest complete beschrijving van het beeldhouwwerk uit oude bronnen is te vinden in de Beschrijving van Griekenland door de Griekse geograaf en reiziger Pausanias uit de 2e eeuw na Christus.
Pausanius schrijft:
“De god zit op een troon en hij is gemaakt van goud en ivoor. Op zijn hoofd ligt een slinger die een kopie is van olijfscheuten. In zijn rechterhand draagt hij een Victory [Nike], die net als het beeld van ivoor en goud is… In de linkerhand draagt hij een scepter, versierd met verschillende metalen, en de vogel die op de scepter zit, is de adelaar. Ook de sandalen van de god zijn van goud, net als zijn gewaad. Op het gewaad staan geborduurde figuren van dieren en de bloemen van de lelie. De troon is versierd met goud en met juwelen, om nog maar te zwijgen van ebbenhout en ivoor. Daarop staan geschilderde figuren en bewerkte beelden.”
De figuur van Zeus, troon en kruk, was geplaatst op een sokkel van zwart Eleusinisch marmer van 9,93 x 6,25 meter. De basis was versierd met scènes van de geboorte van Aphrodite. De sokkel was ondertekend met de woorden “Phidias, de zoon van Charmides, een Athener, heeft mij gemaakt“.
Het beeld stond voor een ondiepe poel van verdunde of zuivere olijfolie om een vochtige atmosfeer te behouden. De weerspiegeling van het beeld in de olie, was een aanvulling op het mystieke voorkomen van de voorstelling.
Wie was Zeus?
De meest essentiële functie van Zeus is die van hemelgod. De natuur en al haar verschijnselen waren aan hem onderworpen. Hij gooide bliksem, verzamelde de wolken en dreef ze uit elkaar; regen en sneeuwval werden door hem veroorzaakt.
Hoge bergen waren zijn verblijfplaatsen: de Ida op Kreta, de Lycaeus in Arcadië, maar de bekendste is de Olympus in Thessalië.
De adelaar (oorspronkelijk een symbool van bliksem) was zijn heilige vogel, de eik zijn heilige boom. Door bliksem en donder teweeg te brengen, maar ook met een regenboog en de vlucht van vogels, gaf Zeus voortekenen aan de mens.
In het orakel van Dodona konden de priesters de wil van Zeus leren door te luisteren naar het geritsel van de eiken in het heilige eikenbos gewijd aan Zeus.
Het verhaal van Zeus
Zeus’ vader, Kronos, had de hemelgod Uranus (ook bekend als Ouranos) verslagen. Uranus waarschuwde hem dat Kronos door zijn zoon onttroond zou worden. Daarop besluit Kronos al zijn kinderen direct na de geboorte te verslinden.
Wanneer Zeus wordt geboren, wikkelt Kronos’ vrouw Rhea, hem snel in een doek en geeft het kind aan Gaea. Dan geeft ze Kronos de steen om te eten. Zeus wordt door Gaea verborgen in een grot waar hij wordt gezoogd door Amaltheia – een wezen dat zowel geit als nimf is.
Jaren later hoort Zeus over het onrecht dat zijn vader Rhea heeft aangedaan, en hij zweert wraak voor het doden van zijn broers en zussen. De god beveelt zijn eerste vrouw, Metis, om Kronos een braakmiddel te geven.
Daarop braakt Kronos eerst de steen uit die hij voor Zeus heeft aangezien en daarna komen ook zijn broers en zussen tevoorschijn. Ze zijn zo blij dat ze zich meteen bij hun jongste broer voegen om Kronos van zijn troon te stoten.
Na de overwinning op zijn vader verdeelt Zeus de wereld tussen hemzelf en zijn broers. Vanaf dat moment regeert hij zelf over de hemel, terwijl zijn broers Hades en Poseidon de heerschappij krijgen over de onderwereld en de zee.
Zeus speelt een grote rol in veel Griekse mythen en sagen. Verschillende van deze verhalen draaien om de vele sterfelijke en onsterfelijke minnaressen die de god heeft, dit tot grote onvrede van zijn jaloerse vrouw Hera die regelmatig wraak neemt op de geliefden van haar man.
Zeus Trivia
Het equivalent van Zeus in de Romeinse godsdienst is Jupiter. Dit is ook de planeet die naar hem is vernoemd. Astrologisch wordt deze planeet geassocieerd met de principes van groei, expansie, genezing, welvaart, geluk en wonderen. Het bijbehorende astrologische teken is:
De symbolen van Zeus zijn de bliksemschicht, de adelaar, de stier en de eikenboom.
Olympia
In het westen van de Peloponnesos, in de zogenaamde “vallei van de goden”, groeide het oude Olympia uit tot de meest gevierde heilige plaats van het oude Griekenland.
Het werd de geboorteplaats van de Olympische Spelen, het belangrijkste sportevenement uit de hele oudheid.
Vanaf 776 voor Christus zouden alle Grieken – in de toen bekende wereld – om de vier jaar worden verenigd om te sporten. Alle vijandelijkheden zouden worden opgeschort, zodat iedereen in de ware geest aan deze spelen kon deelnemen.
De Tempel van Zeus was het grootste en belangrijkste gebouw in Olympia en een van de grootste Dorische tempels in Griekenland. Het bevond zich in een gebied, dat ook wel het Heilige Bos van Zeus werd genoemd. Dit gebied werd in het noorden begrensd door de heuvel Kronos en aan de andere zijden stonden muren.
Er stonden gebouwen die gebruikt werden door de priesters (Theokoleon)en voor de administratie (Bouleuterion). Er waren ook residenties voor vooraanstaande gasten (Het huis van Nero) en alle sportstructuren die worden gebruikt voor de voorbereiding en viering van de Olympische Spelen zoals het stadion en de hippodroom in het oosten, en de thermale baden, het palaestra en de gymzaal in het zuiden en westen.
Ook op dit moment is Olympia een van de interessantste plekken om te bezoeken als je op de Peloponessus bent. Uiteraard koop je vooraf een kaartje zodat je niet in een rij hoeft te wachten om er binnen te komen. De rondleiding waarbij je gebruik maakt van virtual reality is fantastisch. De bijhorende audiotour kun je ook in het Nederlands volgen.
Overnachten
Als je in deze prachtige omgeving wilt overnachten kan ik je echt het allerbeste hotel aanbevelen uit de regio.
Hotel Europa Olympia heeft geweldig personeel en een heerlijk uitgebreid ontbijt. In het restaurant kun je heerlijk bij het zwembad eten, terwijl je van de zonsondergang geniet met uitzicht op de imposante vallei.
Je kunt hieronder ook de data invullen voor je verblijf om te kijken welke andere hotels er beschikbaar is bij booking.com
